Phạm Thị Cẩm Anh
Nguyễn Hương Giang
Từ khóa: Hiệp định tự do thế hệ mới, Cam kết, Tận dụng
Tóm tắt
Việt Nam đã thiết lập quan hệ thương mại với hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới; tham gia đàm phán và ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có các FTA thế hệ mới. Việc ký kết và tham gia các FTA nói chung và các FTA thế hệ mới nói riêng đã và đang tác động mạnh mẽ tới tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trên nhiều khía cạnh. Các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP với các cam kết sâu hơn về đầu tư, thương mại dịch vụ, các vấn đề về lao động, môi trường đã có những tác động tích cực đến hoạt động kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, việc tận dụng những ưu đãi từ các FTA thế hệ mới là một câu chuyện lớn đối với doanh nghiệp khi những lợi ích cụ thể vẫn chủ yếu là ưu đãi thuế quan dù đa số doanh nghiệp đều cho rằng các FTA thế hệ mới ít có ý nghĩa về mở cửa thương mại hàng hóa. Bản thân nhiều doanh nghiệp chưa thực sự biết rõ FTA thế hệ mới có lợi ích gì cho kinh doanh, nhiều doanh nghiệp cho biết họ chủ động không tận dụng ưu đãi từ các FTA này. Việc nâng cao hiểu biết, kiến thức về các cam kết đóng vai trò quan trọng trong sự hội nhập của doanh nghiệp, mà trong đó các cơ sở đào tạo – học thuật là nhân tố quan trọng gắn kết đẩy mạnh quá trình lan tỏa tri thức trên. Để thực hiện vai trò gắn kết hiệu quả như trên, các cơ sở đào tạo cần đẩy mạnh công tác rà soát, điều chỉnh chương trình đào tạo theo hướng linh hoạt, hướng đến nhiều vị trí việc làm. Đồng thời, xây dựng hệ sinh thái cụ thể cho từng chương trình, hướng đến xây dựng kết nối cộng đồng chuyên môn và thực tiễn cho người học. Bên cạnh đó, cần chú trọng việc xây dựng các trung tâm nghiên cứu nâng cao để phối hợp thực hiện, kiến tạo và lan tỏa tri thức mới dưới các hình thức báo cáo, tọa đàm, đào tạo chuyên sâu nâng cao năng lực. Nghiên cứu trường hợp Quảng Ninh cho thấy việc tận dụng tốt ưu đãi của doanh nghiệp thể hiện ở tỉ lệ doanh nghiệp tận dụng mẫu C/O tăng từ 10% lên 50-70% năm 2021 nhờ sự chủ động chuyển đổi số của cơ quan quản lý nhà nước khiến việc áp dụng công nghệ thông tin trở lên phổ biến, giúp giảm thời gian xử lý giấy tờ đáng kể. Bên cạnh đó, Quảng Ninh cũng khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu qua các sàn thương mại điện tử, áp dụng công nghệ 4.0 trong xúc tiến thương mại.
Bài viết chi tiết: Policy brief 02_Thichung
